Badania nad starzeniem się

Czy naukowiec zajmujący się procesem starzenia się potrafi łatwo określić, które zmiany w organizmie są bezpośrednio zależne od upływu czasu? Odpowiedź wcale nie jest łatwa. Organizm żywy jest układem niezwykle skomplikowanym i wyizolowanie jednego kryterium, jak na przykład wieku, stwarza rzeczywiście wielkie trudności w każdym opracowaniu naukowym. Ale im więcej przeprowadza się badań nad procesem starzenia się i im bardziej krytycznie ocenia się wyniki, tym jaśniej widać, że wiele z obserwowanych objawów schyłkowych w istocie rzeczy zależnych jest od przyczyn innych niż wiek. Takie wnioski napawają nadzieją. Nie możemy zatrzymać biegu czasu, ale możemy manipulować warunkami życiowymi i w ten sposób zapobiegać lub ulżyć cierpieniom wiążącym się często ze starością. W tym miejscu ciekawe byłoby przyjrzeć się, w jaki sposób planuje się badania nad starzeniem się organizmu.Wiele naszych poglądów na temat zmian, którym wraz z wiekiem podlegają ludzie albo zwierzęta w doświadczeniach laboratoryjnych, opartych jest na tak zwanych badaniach przekrojowych. Polegają one na testach na przykład fizjologicznych biochemicznych, fizykalnych, psychologicznych przeprowadzanych w grupach ludzi o określonym wieku. Rezultaty porównuje się z wynikami otrzymanymi w podobnych testach w grupach ludzi innego wieku. Jeśli wyniki mają być znamienne i możliwie najbardziej reprezentatywne dla ogółu ludności, to grupy porównywane powinny obejmować duże liczby jednostek. Nawet bowiem w starannie dobranej grupie ludzi pod względem wieku i płci poszczególne jednostki będą się od siebie różniły pod innymi względami. Dlatego właśnie badania przekrojowe są tylko przybliżoną metodą wykrywania danych o poszczególnych grupach wieku. Dostarczają one tylko przybliżonych wskazówek, co należy uważać za prawidłowe za „normę” dla danego wieku. Im bardziej są subtelne metody stosowane w danym badaniu, tym więcej pojawia się wyjątków i tym trudniej o uogólnienia. Bardziej interesujące są tak zwane badania długoterminowe, w których te same osoby badane są w pewnych odstępach czasu. Innymi słowy, otrzymujemy wgląd, w jaki sposób jednostka a więc nie złożona reprezentacja grupy wieku zmienia się w zakresie założonych testów z upływem lat. Także i w tych badaniach możemy obserwować skutki zależne od przemijania czasu tylko wtedy, kiedy podejmiemy przemyślane środki ostrożności, aby oddzielić jak najwięcej innych czynników mogących mieć podobny wpływ. Toteż tego rodzaju badania długoterminowe są połączone z dużymi trudnościami praktycznymi.Badania z konieczności trwają niezwykle długo, wymagają w większym zakresie współpracy badanych i śledzenia odległych rezultatów. Liczby obserwowanych przypadków muszą być dostatecznie duże, aby uprawniały do wyciągania znamiennych Wniosków ogólnych na temat starzenia się. W badaniach przekrojowych staramy się ocenić, na podstawie danych otrzymanych od grupy ludzi w określonym wieku, jak będzie się zachowywała jednostka w tym właśnie wieku. W badaniach długoterminowych dowiadujemy się wielu rzeczy o zmianach zachodzących u jednostek, w miarę jak się starzeją.