Jakkolwiek jest rzeczą pewną, że osiągnięcia wielu starszych osób są niewielkie, to jest równie pewne, że mogą oni poprawić swoje przeciętne wyniki po prostu przez trening. Tę poprawę można osiągnąć w każdym wieku, ale wielkość poprawy będzie inna w każdym indywidualnym przypadku, co zostało wykazane na podstawie nowszych badań naukowych. Starsi ludzie mają możliwości lub inaczej mówiąc rezerwy, pozwalające na przystosowanie się do zwiększonej aktywności fizycznej. Jak poprzednio podkreślono w tym rozdziale, wybór rodzaju aktywności należy do zainteresowanej jednostki. Niezależnie od rodzaju zajęcia będziesz miał powody do zadowolenia, kiedy patrząc wstecz rok, dwa lub dziesięć, zdasz sobie sprawę, że obecnie potrafisz lepiej maszerować, pływać, grać w tenisa, robić „pompki” niż kiedy zacząłeś to robić, chociaż byłeś wtedy według kalendarza młodszy. Stawianie naszemu organizmowi przeszkód do pokonania, zwiększanie raczej niż zmniejszanie zadań, pomimo upływu lat, powoli i stopniowo, w ten właśnie sposób nabiera sensu. Ważny jest stan fizyczny naszego ciała, nasze zdrowie, a nie, jak długo to ciało żyje. Aktywność, żywotność i zdrowie są ogniwami w łańcuchu wydarzeń, a każde z tych ogniw zależy od pozostałych i przyczynia się do ich korzyści. Aktywność jest jedynym czynnikiem, którym możemy dowolnie regulować i stanowi podstawę własnego treningu. Możesz to sam wypróbować: na przykład maszeruj w pierwszym dniu z szybkością normalną dla ciebie i zanotuj, w jakim czasie zaczniesz odczuwać zmęczenie. Rób to codziennie przez tydzień i sprawdź czas, a przekonasz się, prawie na pewno, że możesz maszerować o kilka minut dłużej, zanim zaczniesz się męczyć. To małe doświadczenie wykazuje poprawę twojej wytrzymałości. Spróbuj następnie nieco inaczej: maszeruj codziennie na taką samą odległość, ale za każdym razem nieco szybciej i sprawdzaj, o ile wcześniej osiągnąłeś cel. Ten eksperyment wykaże ci możliwość zwiększenia szybkości. W podobny sposób możesz także opracować inne sprawdziany. Jeśli pod koniec tygodnia nie dokonałeś wyraźnego postępu, to rób to samo jeszcze przez następny tydzień. Czy postęp jest duży czy mały, w każdym razie będzie on dodawał ci odwagi, aby nie ustawać w zaprawie. Tę postawę treningową rozciągnij na wszystkie zajęcia fizyczne: jeśli uprawiałeś ogródek w tym tygodniu przez cztery godziny, to w następnym staraj się dojść na przykład do pięciu. Sporządzono ogólny plan dziesięcioletniego programu zaprawy fizycznej dla grupy ludzi o średniej sprawności w wieku 5174 lat. Składały się na niego codzienne rutyno we ćwiczenia gimnastyczne, półtoragodzinne grupowe zajęcia gimnastyczne dwa razy w tygodniu oraz spacery, jazda na nartach i wycieczki piesze. Okresowa kontrola lekarska opierała się na badaniach elektrokardiograficznych, próbach czynności serca i płuc oraz badaniu krwi. Po zakończeniu badań nie zaobserwowano ani jednego przypadku pogorszenia się zdrowia czy sprawności, stwierdzono natomiast ogólną poprawę czynności płuc i serca oraz uderzające powiększenie siły fizycznej i polepszenie koordynacji. Oto parę przykładów dla zobrazowania tej poprawy. Na początku żadna z badanych kobiet nie potrafiła wykonać „pompek”, a w dziesięć lat później potrafiły średnio zrobić 8. W tym samym okresie mężczyźni poprawiali swoje osiągi, średnio wykonując trzynaście pompek. Inne ćwiczenie polegało na zawieszeniu się na drabinkach ściennych w sali gimnastycznej, na uniesieniu nóg do pozycji poziomej i na utrzymaniu ich w tym położeniu jak najdłużej. Na początku programu nikt z poddanych eksperymentowi kobiet i mężczyzn nie potrafił wykonać tego ćwiczenia. Pod koniec okresu zaprawy większość mężczyzn, ale również i kobiety mogli utrzymać nogi w tej pozycji dłużej niż przez dziesięć sekund. Powyższe wyniki wykazują jasno, jak realna jest poprawa siły fizycznej, ruchliwości i wytrzymałości, którą można osiągnąć, mimo postępu wieku.
Trening i poprawa osiągnięć
