Zachowanie żywotności

Ludzie starzy, umiejący zachować żywotność, instynktownie zwiększają wysiłek i w ten sposób utrzymują cykl wysiłku, odpoczynku, odnowy i zdolności do nowego wysiłku. Tacy ludzie nie odczuwają spadku możliwości i nie obniżają wyraźnie poziomu swych osiągnięć. Nie troszczą się o swój wiek i aktywność, tylko po prostu żyją. W naszym społeczeństwie niewiele ludzi pracuje ponad swoje fizyczne możliwości. Ci, którzy tak żyją, których życie jest nadmiernie obciążone stresami, albo też zbyt jest monotonne, mają niezależnie od wieku pełne prawo domagać się zmniejszenia ciężarów. Ale ludzie stosunkowo sprawni, prowadzący życie nieprzeciążone obowiązkami i mający dość okazji do relaksu, nie potrzebują ograniczać swej działalności lub zainteresowań wyłącznie ze względu na chronologiczne starzenie się. Im dłużej będą żyli jak poprzednio, tym dłużej pozostaną sprawni. Jeśli z tego czy innego powodu jakiś rodzaj działalności stanie się dla nich zbyt wyczerpujący, to ich organizmy szybko dadzą im o tym znać. Należy wtedy udać się do lekarza i przekonać się, jaka jest konkretna przyczyna wyczerpania. Może nie być konieczności zaniechania danej działalności, może trzeba będzie aplikować ją w mniejszych dawkach lub w nieco zwolnionym tempie. Niekiedy warunki zewnętrzne zmuszają ludzi mało aktywnych do większych wysiłków. Zazwyczaj dają sobie z tym radę i zwiększenie aktywności dobrze wpływa na ich samopoczucie. Może to mieć związek z przyjściem na świat wnuka, z koniecznością opieki nad osobą słabowitą lub z jakimś nowym zainteresowaniem. Ale czekanie na jakieś zewnętrzne wydarzenie mające wyzwolić większą aktywność jest zbyt ryzykownym sposobem pielęgnowania naszej żywotności. Musimy sami dbać o to, by nie ulec stagnacji. W miarę jak się starzejemy powinniśmy rozważać podjęcie nowych zajęć i zainteresowań w celu odświeżenia i wzbogacenia naszego życia. Nie byłoby rozsądne zacząć uczyć się wspinaczki, niezależnie od wieku, jeśli się nie dysponuje doskonałą kondycją, ale istnieje cały wachlarz zajęć mogących dostarczyć przyjemności, niezależnie od tego, kiedy zaczynamy je uprawiać, np. wędrówki piesze, pływanie, uprawianie ogródka, obserwacja ptaków i in. Niedawno zakończono badania naukowe dotyczące grupy starszych ludzi, którzy zostali poddani obszernemu programowi ćwiczeń fizycznych. Kiedy rozpoczynali, przeciętny ich wiek wynosił 60 lat, a ich postępy były śledzone przez 10 następnych lat. Nie byli oni sportowcami, tylko zwykłymi ludźmi. W ciągu tego okresu treningu wszyscy stopniowo zwiększali swą sprawność. W wieku 70 lat byli sprawniejsi fizjologicznie można by powiedzieć „młodsi”, niż kiedy mieli 60 lat. Jest to jeszcze jeden dowód, że uznawanie wieku kalendarzowego za czynnik ograniczający nasze możliwości działania jest nieporozumieniem.